Σχολή Βυζαντινής Μουσικής
Βυζαντινή Μουσική
Βυζαντινή μουσική είναι η εξέλιξη και καλλιέργεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής και πήρε το όνομα αυτό από την περιοχή του Βυζαντίου που είναι η πρώτη ονομασία της πρωτεύουσας της νέας αυτοκρατορίας, κατά τον Κωνσταντίνο Παπαρηγόπουλο.
Η Βυζαντινή Μουσική είναι η μουσική της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας που μεταφράζεται κι απαρτίζεται αποκλειστικά από ελληνικά κείμενα ως μελωδία. Έλληνες και ξένοι ιστορικοί συμφωνούν ότι αυτές οι μελωδίες, οι εκκλησιαστικοί ήχοι και γενικά το όλο σύστημα της βυζαντινής μουσικής, συνδέεται στενά με το αρχαίο ελληνικό μουσικό σύστημα. Οι αρχές της χρονολογούνται από ορισμένους μελετητές στον 4ο αιώνα μ.Χ, λίγο μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη από το Μέγα Κωνσταντίνο.
Η βυζαντινή μουσική που διασώζεται είναι στο σύνολό της εκκλησιαστική, με εξαίρεση κάποιους αυτοκρατορικούς ύμνους, που και αυτοί έχουν θρησκευτικά στοιχεία. Το βυζαντινό άσμα ήταν μονωδικό, σε ελεύθερο ρυθμό, και προσπάθησε συχνά να απεικονίσει μελωδικά την έννοια των λέξεων. Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ελληνική. Ο βυζαντινός ύμνος, του οποίου υπήρξαν τρεις τύποι, ήταν η μέγιστη έκφανση αυτού του μουσικού είδους.
Μέρος της βυζαντινής μουσικής, αν και χρονικά μεταγενέστερο μπορεί να θεωρηθεί το δημοτικό τραγούδι, αν και διαφέρει από την εκκλησιαστική μουσική στο ότι έχει σταθερό μέτρο, ώστε να εξυπηρετείται και ο χορευτικός σκοπός. Αυτό δεν είναι τυχαίο: στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, από τον ίδιο πολιτισμό η μουσική είναι ενιαία. Μην ξεχνάμε πως η πρώτη φορά που διδάχτηκε (ευρέως) η δυτική μουσική στον Ελληνικό χώρο, ήταν με την έλευση του Όθωνα. Μέχρι τότε η μουσική που εκτελείτο, ακουγόταν καταγραφόταν και διδασκόταν (εμπειρικά ή/και σε μουσικοδιδασκαλεία) ήταν η βυζαντινή.
_____________________________________________________________________________________________________________________________
Η φοίτηση στη σχολή είναι πενταετής (Πτυχίο Iεροψάλτου-Πτυχίο Βυζαντινής Μουσικής) ή επταετής (Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής-Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου).
Αναλυτικότερα:
Για το πρώτο έτος, η διδασκαλία περιλαμβάνει ασκήσεις βυζαντινής μουσικής εισαγωγή στο σύντομο «Αναστασιματάριον».
Στο δεύτερο έτος διδάσκεται το «Αναστασιματάριον», σύντομο και αργοσύντομο.
Στο τρίτο έτος, διδάσκεται το «Ειρμολόγιον» του Ιωάννου Πρωτοψάλτου.
Στο τέταρτο και πέμπτο έτος περιλαμβάνονται όλα τα «κλασικά» μαθήματα βυζαντινής μουσικής, παπαδικού και στιχηραρικού μέλους. Χερουβικά, κοινωνικά, αργές δοξολογίες, αργά δοξαστικά, αργά κεκραγάρια και πασαπνοάρια κτλ.
Στο έκτο και έβδομο έτος, διδάσκονται καλοφωνικοί ειρμοί και κρατήματα.
Στα μαθήματα χρησιμοποιούνται τα εξής βιβλία,: «Αναστασιματάριον», «Ειρμολόγιον», «Ταμείον Ανθολογίας» (Εσπερινός – Όρθρος – Θεία Λειτουργία), «Καλοφωνικόν Ειρμολόγιον», «Μουσική Κυψέλλη», και «Μουσικοί Πανδέκτες», «Βιβλία Κλασικών Μυσικών Συγγραφέων».
Ως θεωρητικό εγχειρίδιο χρησιμοποιούνται τα Θεωρητικά εκείνα που βασίζονται στην κλασική θεωρία του Χρυσάνθου.
Παράλληλα με τα «υποχρεωτικά», διδάσκονται και τα μαθήματα: Τυπικό, υμνολογία, ιστορία μουσικής, λειτουργική, σολφέζ, μετρική, ορθοφωνία αλλά και θεωρία ευρωπαϊκής μουσικής.
Απαραίτητη είναι και η συμμετοχή στη χορωδία Βυζαντινής και Παραδοσιακής μουσικής των μαθητών του Ωδείου.
Εάν κάποιος μαθητής έχει τις γνώσεις, μπορεί να δώσει εξετάσεις και να καταταγεί στο Ε΄ έτος.
Τα υποχρεωτικά μαθήματα για την απόκτηση του Πτυχίου είναι τα εξής:
- Τυπικό
- Ιστορία Βυζαντινής Μουσικής
- Μετρική
- Υμνολογία
- Θεωρία Ευρωπαϊκής Μουσικής
- Λειτουργική
- Σολφέζ
- Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση
- Χορωδία
- Μεταγραφή
Για την απόκτηση του Διπλώματος Βυζαντινής Μουσικής-Δίπλωμα Μουσικοδιδάσκαλου απαιτείται τουλάχιστον 2 χρόνια φοίτηση μετά από την απόκτηση του Πτυχίου.
* (Δεν επιτρέπεται η φοίτηση για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του διπλάσιου χρόνου από τον Ελάχιστο Χρόνο που προβλέπει ο νόμος για την κάθε σχολή).