Σχολή Χάλκινων Πνευστών
Κόρνο
Το (γαλλικό) κόρνο είναι ένα κυκλικά “τυλιγμένο” χάλκινο πνευστό με κυρίως κωνική διάτρηση του σωλήνα, μικρό λόγο διαμέτρου προς μήκος (mensur), μία διευρυμένη καμπάνα και τρεις βαλβίδες. Χρησιμοποιείται επιστόμιο χωνιού.
Κόρνα με κυκλικό “τύλιγμα” του σωλήνα παρουσιάζονται ήδη σε απεικονίσεις του 14ου αιώνα. Πιθανόν όμως αυτά τα όργανα να ήταν κατάλληλα μόνο για μετάδοση ηχητικών μηνυμάτων. Περί τα μέσα του 17ου αιώνα παρουσιάστηκε στη Γαλλία το κυνηγετικό κόρνο (κέρας, cor de chasse) με μικρό λόγο διαμέτρου προς μήκος, διεύρυνση της καμπάνας και επέκταση του σωλήνα μέχρι τα 4,5 m. Αυτά τα όργανα χρησιμοποιήθηκαν όμως κυρίως για να περιγράψουν σκηνές κυνηγιού στην όπερα και σε άλλα έργα. Με την εισαγωγή από τον F.A. Sporck περί το 1680 κόρνων από τη Γαλλία στην τότε αυστριακή Βοημία, ιδρύθηκε η περίφημη βοημική σχολή κορνιστών.
______________________________________________________________________________________________________________________________
Διάρκεια Σπουδών 8 Χρόνια (Ελάχιστος Χρόνος Φοίτησης). *
Οι σχολές κάθε οργάνου είναι διαβαθμισμένες από το Υπουργείο Πολιτισμού σε:
- Προκαταρκτική……………………………………………………………………… 1 χρόνο
- Κατωτέρα……………………………………………………………………………… 2 χρόνια
- Μέση……………………………………………………………………………………. 2 χρόνια
- Ανωτέρα……………………………………………………………………………….. 3 χρόνια
Για να εισαχθεί κάποιος σπουδαστής στο Α΄ έτος της Κατωτέρας και πάνω έως και το 2 έτος Ανωτέρας, θα πρέπει να λάβει μέρος στις κατατακτήριες εξετάσεις οι οποίες διεξάγονται μια φορά τον χρόνο, κάθε Οκτώβριο.
Τα υποχρεωτικά μαθήματα για την απόκτηση Πτυχίου στο Κόρνο είναι τα εξής:
- Θεωρία I, II, III.
-
Σολφέζ Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V.
- Αρμονία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ.
-
Μουσική Υπαγόρευση (dictée).
- Ιστορία Μουσικής
- Μορφολογία Μουσικής
- Μεταφορά
- Ομαδικές Ασκήσεις Πνευστών
- Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση
- Πιάνο (μέχρι Μέση)
- Ορχήστρα
Για την απόκτηση Διπλώματος στο Κόρνο απαιτείται τουλάχιστον 2 χρόνια φοίτηση μετά από την απόκτηση του Πτυχίου.
* (Δεν επιτρέπεται η φοίτηση για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του διπλάσιου χρόνου από τον Ελάχιστο Χρόνο που προβλέπει ο νόμος για την κάθε σχολή).
Τρομπέτα
Η τρομπέτα είναι αερόφωνο μουσικό όργανο, με μεταλλικό επιστόμιο σε σχήμα κούπας, που ανήκει στην οικογένεια των χάλκινων πνευστών.
Στην αρχική μορφή της, ως σάλπιγγα, από τους αρχαίους Έλληνες, ήταν γνωστή στους Αιγυπτίους και τους Ρωμαίους, φτιαγμένη αρχικά από ξύλο, αργότερα από μέταλλο (μπρούντζο, ασήμι) και τέλος (όπως και σήμερα) από χαλκό. Αποτελούνταν από ένα μακρύ σωλήνα σε διάφορα μήκη που από το τέλος του 1ου μ.Χ. αιώνα και μετά φάρδυνε, καταλήγοντας σε μια μετρίου μεγέθους καμπάνα.
Καθώς παρέμενε η αδυναμία του οργάνου να παράγει όλες τις νότες της κλίμακας, από τα τέλη του 18ου αιώνα επιχειρήθηκε η εισαγωγή μηχανισμού που θα βοηθούσε στην παραγωγή όλων των φθόγγων. Στις αρχές του 19ου αιώνα εισήχθησαν τα έμβολα, στην αρχή δύο και έπειτα τρία, που επέτρεπαν την εκτέλεση όλων των χρωματικών ήχων μιας κλίμακας. Από εκεί και ύστερα, ονομάζεται τρομπέτα με έμβολα, σε διάκριση από την παλαιότερη φυσική τρομπέτα.
Ως στρατιωτικό, μουσικό όργανο εισήχθη στην ορχήστρα στις αρχές του 17ου αιώνα, όμως περισσότερο γνωστή έγινε στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Έχει διαπεραστική και λαμπερή τονική χροιά και μεγάλες τεχνικές δυνατότητες. Η ανάπτυξη της δεξιοτεχνικής τεχνικής της τρομπέτας έχει κάνει πολλούς συνθέτες να τη χρησιμοποιήσουν ως μελωδικό όργανο ίδιας ευκινησίας με τα ξύλινα πνευστά και έτσι η τρομπέτα θεωρείται σήμερα δημοφιλέστατο όργανο ορχήστρας και συγκροτήματος, ιδίως στην παραδοσιακή μουσική της Μακεδονίας, καθώς και τη μουσική τζαζ.
______________________________________________________________________________________________________________________________
Διάρκεια Σπουδών 8 Χρόνια (Ελάχιστος Χρόνος Φοίτησης). *
Οι σχολές κάθε οργάνου είναι διαβαθμισμένες από το Υπουργείο Πολιτισμού σε:
- Προκαταρκτική……………………………………………………………………… 1 χρόνο
- Κατωτέρα……………………………………………………………………………… 2 χρόνια
- Μέση……………………………………………………………………………………. 2 χρόνια
- Ανωτέρα……………………………………………………………………………….. 3 χρόνια
Για να εισαχθεί κάποιος σπουδαστής στο Α΄ έτος της Κατωτέρας και πάνω έως και το 2 έτος Ανωτέρας, θα πρέπει να λάβει μέρος στις κατατακτήριες εξετάσεις οι οποίες διεξάγονται μια φορά τον χρόνο, κάθε Οκτώβριο.
Τα υποχρεωτικά μαθήματα για την απόκτηση Πτυχίου στην Τρομπέτα είναι τα εξής:
- Θεωρία I, II, III.
-
Σολφέζ Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V.
- Αρμονία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ.
-
Μουσική Υπαγόρευση (dictée).
- Ιστορία Μουσικής
- Μορφολογία Μουσικής
- Μεταφορά
- Ομαδικές Ασκήσεις Πνευστών
- Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση
- Πιάνο (μέχρι Μέση)
- Ορχήστρα
Για την απόκτηση Διπλώματος στην Τρομπέτα απαιτείται τουλάχιστον 2 χρόνια φοίτηση μετά από την απόκτηση του Πτυχίου.
* (Δεν επιτρέπεται η φοίτηση για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του διπλάσιου χρόνου από τον Ελάχιστο Χρόνο που προβλέπει ο νόμος για την κάθε σχολή).
Τρομπόνι
Το τρομπόνι ή είναι χάλκινο πνευστό μουσικό όργανο. Είναι ιδιόμορφη παραλλαγή της τρομπέτας. Δημιουργήθηκε πιθανόν περίπου το 1450 στην περιοχή της Βουργουνδίας. Αρχικά εμφανίστηκε σε στρατιωτικές ορχήστρες και κατά το 16ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε στις συμφωνικές ορχήστρες. Στη μακραίωνη ιστορία του δέχτηκε πολλές μεταβολές στη μορφή του. Σήμερα αποτελείται από ένα σωλήνα με σταθερό μήκος και από άλλους τρεις κυλίνδρους εφοδιασμένους με «κλειδιά». Η ηχητικότητα του είναι πολύ πλούσια, δεν αλλάζει όμως η τονικότητά του.
Από το τέλος του 18ου αιώνα καθιερώθηκαν στη συμφωνική ορχήστρα τα τρία είδη του: ένα οξύτονο, ένα βαρύτονο και ένα μπάσο τρομπόνι. Πολλοί κλασικοί συνθέτες χρησιμοποίησαν το τρομπόνι στις ορχήστρες τους, όπως ο Ιγκόρ Στραβίνσκι, ο Βάγκνερ, ο Πουλένκ κ.ά. Το τρομπόνι είναι ίσως το μοναδικό όργανο που υπέστη από την πρώτη εμφάνισή του ελάχιστες τροποποιήσεις, κυρίως στη διάτρηση και στην καμπάνα. Σε μερικές χώρες χρησιμοποιούνται τρομπόνια με βαλβίδες, κυρίως όμως σε στρατιωτικές μπάντες. Άλλοι τύποι τρομπονιού που χρησιμοποιούνται σπάνια στην ορχήστρα, είναι το πίκολο τρομπόνι και το κόντρα μπάσο τρομπόνι. Ως μπάσο τρομπόνι χρησιμοποίησε ο Βέρντι σε μερικές όπερες ένα όργανο που ονομάζεται στα ιταλικά cimbasso. Μουσικολογικά όμως αυτό το όργανο είναι μπάσο κόρνο. Το τρομπόνι έχει μία σημαντική έκταση ήχων η οποία βέβαια μόνο κατά ένα μέρος είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί στη συμφωνική μουσική. Στο τρομπόνι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σουρντίνα, όπως και στα υπόλοιπα χάλκινα πνευστά, η οποία αλλοιώνει το ύψος και συχνά το ηχόχρωμα του οργάνου.
Στο τέταρτο μέρος του Requiem του Μότσαρτ, tuba mirum, συνοδεύει το σόλο τρομπόνι τον τραγουδιστή. Το σημείο αυτό του έργου, κατά τη δημιουργία του οποίου πέθανε ο μεγάλος συνθέτης, αποτελεί αντικείμενο μελετών, σε ποιο βαθμό ο μαθητής του Μότσαρτ και ολοκληρωτής του Requiem, Ζυσμάγερ, ακολούθησε πιστά τις εντολές του δασκάλου του ή έδρασε αυτόβουλα.
Ο ήχος του τρίο των τρομπονιών δίνει στη συμφωνική ορχήστρα ένα θριαμβευτικό και μεγαλοπρεπή τόνο – εδώ στο allegro energico της 9ης συμφωνίας του Μπετόβεν συνοδεύουν τρομπόνια τη χορωδία και στη Mazurka από μουσική για μπαλέτο του Ντελίμπ. Στην εισαγωγή της όπερας του Τζοακίνο Ροσίνι, Γουλιέλμος Τέλλος, συμμετέχουν τα τρομπόνια στη δημιουργία της ατμόσφαιρας καταιγίδας. Ο ήχος αυτού του οργάνου δεν θα μπορούσε να λείψει και από τα μυθολογικά θέματα του Βάγκνερ (Τανχόυζερ, Λόενγκριν). Στο έργο Βαλκυρία του ίδιου συνθέτη παίζει το τρομπόνι ως εξής: Όλα μαζί τα τρομπόνια δίνουν με την ορχήστρα στο έργο το γνωστό θριαμβευτικό ύφος. Στην πρώτη συμφωνία του Τσαϊκόφσκυ ακούγεται ένα σόλο του τρομπονιού. Στο Αυτοκρατορικό βαλς του Γιόχαν Στράους παίζουν τρομπόνια και τρομπέτες με στρατιωτικό ύφος. Στο Μεγάλο Ρωσικό Πάσχα του Ρίμσκυ-Κορσάκοφ παίζει το τρομπόνι σε διάφορα σημεία του έργου το κύριο θέμα.
Το τρομπόνι παίζει με σύντομα glissandi τη δεύτερη μελωδία του θέματος στο Bolero του Ραβέλ, ενώ στο Χορό των Σπαθιών του Χατσατουριάν κλείνουν τα glissandi τις μουσικές φράσεις στους ταχείς ρυθμούς του χορού. Ο Ντεφαί χρησιμοποιεί το τρομπόνι επίσης σε μουσική για χορευτικό θέμα. Ακόμα ακούμε τρομπόνια, μεταξύ άλλων, στη 2η Ουγγρική Ραψωδία του Λιστ, στο έργο Espana του Σαμπριέ , στο Πουλί της φωτιάς του Στραβίνσκυ και στην κατάληξη της πρώτης συμφωνίας του Μάλερ. Στο έργο Οι πλανήτες – Ουρανός του Χολστ κυριαρχούν τα τρομπόνια με τον ήχο τους.
Στη μουσική Jazz το τρομπόνι κράταγε αρχικά το μπάσο. Αργότερα ανατέθηκαν σ’ αυτό το όργανο μελωδίες παράλληλα με το κλαρινέτο και την τρομπέτα, αλλά και δεξιοτεχνικά σόλο. Σε μερικές ορχήστρες της Jazz (big band) υπάρχει ομάδα τρομπονιών.
______________________________________________________________________________________________________________________________
Διάρκεια Σπουδών 7 Χρόνια (Ελάχιστος Χρόνος Φοίτησης). *
Οι σχολές κάθε οργάνου είναι διαβαθμισμένες από το Υπουργείο Πολιτισμού σε:
- Προκαταρκτική……………………………………………………………………… 1 χρόνο
- Κατωτέρα……………………………………………………………………………… 1 χρόνο
- Μέση……………………………………………………………………………………. 2 χρόνια
- Ανωτέρα……………………………………………………………………………….. 3 χρόνια
Για να εισαχθεί κάποιος σπουδαστής στο Α΄ έτος της Κατωτέρας και πάνω έως και το 2 έτος Ανωτέρας, θα πρέπει να λάβει μέρος στις κατατακτήριες εξετάσεις οι οποίες διεξάγονται μια φορά τον χρόνο, κάθε Οκτώβριο.
Τα υποχρεωτικά μαθήματα για την απόκτηση Πτυχίου στο Τρομπόνι είναι τα εξής:
- Θεωρία I, II, III.
-
Σολφέζ Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V.
- Αρμονία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ.
-
Μουσική Υπαγόρευση (dictée).
- Ιστορία Μουσικής
- Μορφολογία Μουσικής
- Μεταφορά
- Ομαδικές Ασκήσεις Πνευστών
- Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση
- Πιάνο (μέχρι Μέση)
- Ορχήστρα
Για την απόκτηση Διπλώματος στο Τρομπόνι απαιτείται τουλάχιστον 2 χρόνια φοίτηση μετά από την απόκτηση του Πτυχίου.
* (Δεν επιτρέπεται η φοίτηση για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του διπλάσιου χρόνου από τον Ελάχιστο Χρόνο που προβλέπει ο νόμος για την κάθε σχολή).
Μπάσο (Τούμπα)
Η Τούμπα είναι το μεγαλύτερο και το μικρότερο σε ένταση όργανο ορείχαλκου. Ο ήχος παράγεται με δόνηση ή με “βούισμα” από τα χείλη σε ένα μεγάλο κοίλο επιστόμιο. Είναι μία από τις πιο πρόσφατες προσθήκες στη σύγχρονη συμφωνική ορχήστρα. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα μέσα του 19ου αιώνα. Τούμπα είναι στα λατινικά η τρομπέτα ή το κέρας. Το κέρατο που αναφέρεται, μοιάζει με αυτό που είναι γνωστό ως ένα μπαρόκ τρομπέτα. Είναι πνευστό μουσικό όργανο με 4 ή 5 βαλβίδες, που ανήκει στα Χάλκινα πνευστά της συμφωνικής ορχήστρας. Έχει φαρδύ, κωνικό σωλήνα, πλατιά καμπάνα και επιστόμιο σε σχήμα κούπας. Χαρακτηρίζεται από το μεγάλο του μέγεθος και το βαθύ του ήχο. Το παίξιμο της τούμπας χρειάζεται δύναμη στα πνευμόνια λόγω του μεγέθους του, καθώς πρέπει να γεμίζει αδιάκοπα με αέρα.
Οι πρώτες τούμπες κατασκευάσθηκαν τη δεκαετία του 1830 στο Βερολίνο και από τότε έχουν εμφανιστεί σε ποικίλα σχήματα και μεγέθη. Χρησιμοποιούνται τόσο σε συμφωνικές ορχήστρες, όσο και σε στρατιωτικές μπάντες. Γενικά, η ονομασία τούμπα περιλαμβάνει, επίσης, τα διάφορα μπάσα όργανα που χρησιμοποιούνται στις χάλκινες μπάντες όπως το Ευφώνιο, το Σουσάφωνο (ή σουζάφωνο) και το Βαρύτονο.
Υπάρχουν διαφορετικές προτιμήσεις σε κατασκευαστικές λεπτομέρειες του οργάνου, αφενός στη Γαλλία και Αγγλία, στις οποίες το όργανο έχει στενότερη διάτρηση και αφετέρου στη Γερμανία και Ανατολική Ευρώπη, όπου οι τούμπες παράγουν ήχο που θυμίζει ελαφρά το εκκλησιαστικό όργανο.
Η τούμπα παράγει πολύ χαμηλούς ήχους και ο ρόλος της στη συμφωνική ορχήστρα είναι να υποστηρίζει το κοντραμπάσο. Είναι προφανές ότι το όργανο αυτό μένει συνήθως με τον ήχο του στο παρασκήνιο και υπάρχουν λίγα έργα, στα οποία δεσπόζει. Στο κοντσέρτο για Ορχήστρα του Μπάρτοκ «ξεφεύγει» ο ήχος της τούμπας από την υπόλοιπη ορχήστρα. Ανάλογα με το είδος, το μήκος της κυμαίνεται από τρία έως τέσσερα μέτρα. Επίσης το σώμα φέρει από τρεις έως έξι βαλβίδες.
_______________________________________________________________________________________________________________________________
Διάρκεια Σπουδών 7 Χρόνια (Ελάχιστος Χρόνος Φοίτησης). *
Οι σχολές κάθε οργάνου είναι διαβαθμισμένες από το Υπουργείο Πολιτισμού σε:
- Προκαταρκτική……………………………………………………………………… 1 χρόνο
- Κατωτέρα……………………………………………………………………………… 1 χρόνο
- Μέση……………………………………………………………………………………. 2 χρόνια
- Ανωτέρα……………………………………………………………………………….. 3 χρόνια
Για να εισαχθεί κάποιος σπουδαστής στο Α΄ έτος της Κατωτέρας και πάνω έως και το 2 έτος Ανωτέρας, θα πρέπει να λάβει μέρος στις κατατακτήριες εξετάσεις οι οποίες διεξάγονται μια φορά τον χρόνο, κάθε Οκτώβριο.
Τα υποχρεωτικά μαθήματα για την απόκτηση Πτυχίου στο Μπάσο (Τούμπα) είναι τα εξής:
- Θεωρία I, II, III.
-
Σολφέζ Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, IV, V.
- Αρμονία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ.
-
Μουσική Υπαγόρευση (dictée).
- Ιστορία Μουσικής
- Μορφολογία Μουσικής
- Μεταφορά
- Ομαδικές Ασκήσεις Πνευστών
- Εκ πρώτης όψεως ανάγνωση
- Πιάνο (μέχρι Μέση)
- Ορχήστρα
Για την απόκτηση Διπλώματος στο Μπάσο (Τούμπα) απαιτείται τουλάχιστον 2 χρόνια φοίτηση μετά από την απόκτηση του Πτυχίου.
* (Δεν επιτρέπεται η φοίτηση για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του διπλάσιου χρόνου από τον Ελάχιστο Χρόνο που προβλέπει ο νόμος για την κάθε σχολή).